Iedereen kan op een bepaald moment in zijn of haar leven te maken krijgen met een traumatische gebeurtenis. Heel vaak wordt gedacht aan de meest voor de hand liggende trauma’s zoals een auto-ongeluk, een ingrijpend verlies, mishandeling of een natuurramp. Dit zijn bewuste trauma’s die we in het persoonlijke leven meemaakten. Trauma kan echter veel ruimer gezien worden, zowel op onbewust als bewust niveau. Verder kunnen we hierbij een onderscheid maken tussen fysieke, emotionele, mentale en energetische trauma’s die zowel intra-persoonlijk als intergenerationeel kunnen ontstaan zijn. Hierbij heb ik het meestal over bewuste en onbewuste persoonlijke trauma’s in de baarmoeder, overgeërfde trauma’s van vorige generaties en zielentrauma’s.
Wat de bron van een trauma ook is – trauma kan een diepe en blijvende impact hebben op het fysieke, mentale, emotionele en sociaal/energetische welzijn. Traumatherapie kan helpen om die impact te verwerken en het leven weer op een gezonde manier op te pakken. In deze blog duiken we dieper in de wereld van traumatherapie, bespreken we de verschillende therapievormen en wat je kan verwachten als je deze stap zet.
Wat is trauma en waarom is traumatherapie nodig?
Trauma ontstaat vaak als een gebeurtenis zo overweldigend is dat het onze natuurlijke coping mechanismen overstijgt. Dit kan resulteren in intense gevoelens van angst, machteloosheid, schuld of schaamte. De manier waarop trauma zich uit verschilt van persoon tot persoon maar veel voorkomende symptomen zijn herbelevingen (flashbacks), nachtmerries, hyperalertheid, vermijdingsgedrag en emotionele vervlakking. Bij veel onbewuste trauma’s echter hebben we geen beeld van wat er maar toont het zich vaak in triggers en lichamelijke gewaarwordingen.
Zonder professionele hulp kan het lastig zijn om met deze gevoelens om te gaan. Traumatherapie biedt een veilige ruimte en deskundige begeleiding om trauma’s stap voor stap te verwerken. Het doel is om de emotionele lading die aan de herinnering kleeft te verminderen en de invloed ervan op het dagelijkse leven te beperken.
De verschillende soorten traumatherapie
Er zijn verschillende therapievormen die effectief zijn gebleken bij het behandelen van trauma. EMDR (Eye Movement Desentization and Reprocessing) is een bewezen effectieve methode waarbij de therapeut je begeleidt om traumatische herinneringen opnieuw te verwerken. Door oogbewegingen te volgen, wordt de verbinding met de emotionele lading van de herinnering verzwakt. Dit stelt het brein in staat om trauma op een veilige manier opnieuw te integreren zodat het minder impact heeft op het dagelijkse leven. Ook cognitieve gedragstherapie (CGT) kan een mogelijke oplossing bieden. CGT richt zich op het veranderen van negatieve gedachten en gedragingen die door trauma ontstaan zijn. Door middel van gesprekken en oefeningen leer je om gedachtenpatronen die trauma in stand houden te herkennen en om te buigen naar positieve, meer realistische inzichten. Het is effectief voor mensen die kampen met angst, depressie en PTSS. Verder kan Somatic Experiencing (SE) helpen om trauma fysiek te verwerken. Trauma kan zich vastzetten in het lichaam, wat kan leiden tot spanningen, pijn en andere fysieke klachten. SE werkt door je bewust te maken van lichamelijke reacties op trauma en helpt je om deze spanningen langzaam los te laten zodat het lichaam zijn natuurlijke balans terugvindt. Ten slotte kan narratieve therapie mensen helpen om hun levensverhaal en trauma’s opnieuw te begrijpen en vorm te geven. Door je verhaal te herstructureren kan je ontdekken hoe trauma je beïnvloed heeft en leer je stappen zetten om je verhaal opnieuw in eigen handen te nemen. Ook lichaamsleren kan een belangrijke plaats innemen binnen de behandeling van traumatherapie. Lichaamsleren is een concept dat zich richt op het leren en ontwikkelen van nieuwe helende bewegingen door middel van het lichaam en beweging. Het benadrukt de rol van fysieke ervaringen en lichamelijke activiteit in het leerproces. Het idee is dat leren niet alleen een cognitief proces is maar ook een fysieke en emotionele component heeft. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je leert door te bewegen, ervaringen op te doen door fysieke interactie die voedend is in plaats van traumatiserend of door lichaamsbewustzijn te integreren in het leerproces. Uiteindelijk kunnen traumaopstellingen een belangrijke plaats innemen in het herstelproces van trauma. Hierbij is het mogelijk om onbewust trauma bewust te maken en nieuwe helende beweging te installeren zodanig dat het trauma bewust wordt en niet telkens opnieuw herhaald dient te worden in het leven en in opeenvolgende generaties.
Wat kan je verwachten van traumatherapie?
Het aangaan van traumatherapie is voor velen een grote stap. Het is daarom belangrijk dat er in de eerste plaats gezorgd wordt voor een veilige ruimte. De therapeutische setting is een plek waar je zonder oordeel je gevoelens, gedachten en ervaringen kan delen. Je therapeut zorgt ervoor dat je je gehoord en gezien voelt en erkenning kan krijgen voor datgene wat gebeurd is. Vervolgens dient men er rekening mee te houden dat traumatherapie vaak geen snel proces is. Het is normaal om onderweg tegenslagen te ervaren en tijd te nemen om te herstellen. Zelfzorg speelt een belangrijk rol in dit proces. Dingen zoals voldoende rust nemen, meditatie, voldoende ontspanning en beweging en steun zoeken bij mensen die je vertrouwt, kunnen helpen om het proces te ondersteunen.
Therapeutische tools en technieken
Naast de specifieke technieken zoals EMDR en CGT, kunnen therapeuten andere hulpmiddelen inzetten zoals ademhalingstechnieken, visualisaties en ontspanningsoefeningen. Deze tools kunnen helpen helpen om tijdens en buiten de sessies om te gaan met stress en emoties. We zien vaak dat mensen na trauma onterechte schaamte en schuldgevoelens met zich mee dragen. Traumatherapie richt zich ook op het loslaten van deze gevoelens zodat je jezelf niet langer de schuld geeft van wat er is gebeurd.
Voor wie werkt traumatherapie?
Traumatherapie is geschikt voor iedereen die merkt dat een traumatische ervaring zijn of haar leven belemmert. Het is belangrijk te weten dat je niet ’te veel’ of ‘ te weinig’ trauma hoeft te hebben om baat te hebben bij therapie. Het gaat erom hoe je het ervaart en wat jij nodig hebt om verder te kunnen. Ook als je denkt dat de gebeurtenis ’te klein’ is om impact te hebben, kan het alsnog zinvol zijn om met een therapeut te praten. Trauma komt voor in vele vormen en ieder individu reageert daar anders op.
De weg naar herstel
Traumatherapie is geen gemakkelijke weg maar het is wel een pad dat leidt naar herstel, zelfinzicht en persoonlijke groei. Door de emoties en ervaringen die je met je meedraagt onder ogen te zien en te verwerken kan je het leven weer voluit beleven. Je hoeft het niet alleen te doen. Er zijn deskundigen en therapievormen die speciaal zijn ontwikkeld om mensen zoals jij te helpen herstellen. Het belangrijkste is de eerste stap durven zetten en te weten dat hulp beschikbaar is.
Heb je zelf of iemand die je kent last van onverwerkte trauma’s? Aarzel dan niet om contact op te nemen met een professional. Met de juiste ondersteuning is herstel binnen handbereik.
“Blijf groeien en ontdekken, elke stap telt!”
Sabin Van Crombrugge
